Περί Δικαιοσύνης…
Από μόνη της η πρόθεση να αναφερθεί κανείς, σε ένα θέμα, μιαν έννοια, ένα ιδανικό, όπως η Δικαιοσύνη, είναι ένα έργο βαρύ κι ασήκωτο. Και γίνεται ακόμη βαρύτερο, αν είσαι κάποιος επώνυμος, αφού τα λόγια σου θα μετρηθούν πολύ πιο αυστηρά. Χωρίς αυτό το βάρος στους ώμους μου και με τη σιγουριά ότι οι σκέψεις μου θα φθάσουν σε επιλεγμένους, από εμένα τον ίδιο, αναγνώστες, θα το τολμήσω.
Θα ισχυριστώ, με το ξεκίνημα, ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο αγαθό στη ζωή των ανθρώπων. Νόμος και Τάξη, Ισότητα Ευκαιριών, Παιδεία, Υγεία, αποτελούν βασικά στοιχεία κάθε σύγχρονης κοινωνίας. Χωρίς Δικαιοσύνη όμως, όλα αυτά τα Ιδεώδη, παραμένουν έννοιες κενές περιεχομένου. Απλά εργαλεία στα χέρια των ισχυρών, που κόβουν και ράβουν κατά το δοκούν. Αποτέλεσμα; Η διαφθορά και η κατάχρηση εξουσίας, σε βάρος του μεγαλύτερου ποσοστού της κάθε κοινωνίας πολιτών. Μια ζούγκλα της ασφάλτου. Δηλαδή, ότι χειρότερο…
Λέγεται, έτσι διδάχθηκα, ότι « η Δικαιοσύνη (πρέπει να) είναι τυφλή». Και είχα αναρωτηθεί αφελώς, σαν νεαρός τότε μαθητής: «Μα είναι δυνατόν; Πως θα βρεθεί τότε η Αλήθεια»;
Η απάντηση που πήρα από τον αξέχαστο δάσκαλό μου, Νίκο Σηφάκη, ήταν σαφής:
«Τυφλή, με την έννοια ότι δεν κάνει διακρίσεις, δεν ξεχωρίζει πλούσιους ή πτωχούς, μορφωμένους ή αγράμματους, αστούς ή χωρικούς, εθνικόφρονες ή αριστερούς, ούτε λευκούς ή έγχρωμους και θρησκευόμενους ή όχι. Το δίκαιο την αφορά, αυτό ερευνά και καταδικάζει την αδικία. Όποιον την διέπραξε, χωρίς προκατάληψη και αλληθωρίσματα».
Σήμερα, που ασχολούμαι για τελευταία φορά με αυτό το τεράστιο θέμα, είμαι ήδη 84 ετών. Και αναρωτιέμαι ξανά, αλλά καθόλου αφελώς, τούτη τη φορά:
«Μα είναι έτσι η Δικαιοσύνη; Τόσο λάθος είχε ο Σηφάκης αλλά κι εγώ που τον πίστεψα; Ήταν τότε έτσι αλλά με τον καιρό άλλαξε; Μήπως ήταν πάντα στραβή κι αλλήθωρη; Μήπως η έννοια Δικαιοσύνη, ήταν πάντα και είναι ακόμη, λέξη κενή περιεχομένου, ανύπαρκτη»;
Σηκώνω τα χέρια ψηλά και σταματώ αυτό το γεροντικό παραλήρημα. Αρκετά σας κούρασα.
Αλλά ας δούμε, έτσι για να μη μείνουμε με την απορία, πως περιγράφεται η έννοια Δικαιοσύνη από τη ‘’Βικιπαίδεια’’, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια….
@Radical30
-----------
Η θεά Αστραία της ελληνικής μυθολογίας ήταν κόρη της θεάς της δικαιοσύνης, της Θέμιδος.
Με τον όρο δικαιοσύνη χαρακτηρίζεται γενικά η ιδιότητα ή το γνώρισμα του δικαίου. Με τον ίδιο όρο, επίσης, χαρακτηρίζεται και η απονομή του ως και το σύνολο της δικαστικής εξουσίας, ή ακόμα και η εποπτεύουσα Αρχή αυτής π.χ. το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Η δικαιοσύνη ως αγαθό [Επεξεργασία κώδικα]
«Η δικαιοσύνη ορίζεται ως αγαθό, που δεν στοχεύει στην ευδαιμονία όποιου την ασκεί, αλλά στον άλλον άνθρωπο. Κατά συνέπεια είναι η κρατίστη[1] των αρετών[2] γιατί δεν ασκείται για ίδιο όφελος, αλλά προς χάριν τρίτου».
«Η πιο μεγάλη και η πιο όμορφη φρόνηση είναι η κυβέρνηση της πολιτείας, δηλαδή η δικαιοσύνη.[3] Η δικαιοσύνη όμως έχει την πηγή της μέσα στην ανιδιοτέλεια και στην ελευθερία της ψυχής, που πάντα βέβαια την ενεδρεύει η ανάγκη και η νομοτέλεια.[4]»
Ο Αριστοτέλης διακρίνει τρία είδη δικαιοσύνης:
- Την διανεμητική, που απονέμεται με βάση την αξία του ανθρώπου. Για τους δημοκρατικούς όμως, αξία αποτελεί η ελευθερία, για τους ολιγαρχικούς ο πλούτος ή η καταγωγή και για τους αριστοκρατικούς η αρετή. Το διανεμητικό δίκαιο δεν περιορίζεται στην αναγνώριση των δικαιωμάτων τους ενός ή του άλλου, όπως κάνει η ιδιωτική ηθική και η καντιανή δικαιοσύνη, αλλά συνιστά εφαρμογή, πραγματοποιήσιμη της δικαιοσύνης. Προϋποθέτει επομένως την ύπαρξη δημοσίων αρχών που πρέπει να κυριαρχούνται από την ιδέα της δικαιοσύνης και τη θέληση να την κάνουν να επικρατήσει σε κάθε περίπτωση.
- Την διορθωτική, που απονέμεται με βάση την αρχή ότι όλα τα άτομα είναι ίσα μεταξύ τους. Η άνιση μεταχείριση όμως των ίσων, είναι εξίσου άδικη της ίσης μεταχείρισης των ανίσων.
H επιείκεια, ως μέρος της πρωτογενούς πραγμάτωσης της δικαιοσύνης, καλύπτει το κενό και την έλλειψη που εμφανίζει ο νόμος[5] που δεν διακρίνεται για την πληρότητα και την ακρίβεια που παρατηρείται στο χώρο των θετικών επιστημών.
-Της αμοιβαιότητας, που οφείλεται στην ελεύθερη βούληση των μελών της κοινωνίας και είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί συντελεί στην ενότητά της.[6]
Διάκριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ειδικότερα ο όρος Δικαιοσύνη αναφέρεται σε διάφορους τομείς με ιδιαίτερο αντικείμενο μελέτης όπως:
Δικαιοσύνη (ηθική)
Δικαιοσύνη (διεθνής)
Δικαιοσύνη (δικονομία)
Δικαιοσύνη (δογματική) (ή Θεία δικαιοσύνη)
Δικαιοσύνη (νομική)
Δικαιοσύνη (φιλοσοφία)
Αρχέγονος δικαιοσύνη
Εκκλησιαστική δικαιοσύνη, (η θρησκευτική, που ασκούταν τον Μεσαίωνα).
Φεουδαλική δικαιοσύνη, (η κοσμική, που ασκούταν ομοίως τον Μεσαίωνα).
Ναυτική δικαιοσύνη
Στρατιωτική δικαιοσύνη
Επί το πλείστον όμως, με τον όρο δικαιοσύνη νοείται από τους μυθικούς χρόνους μέχρι σήμερα, η ικανοποίηση του, αποκαλούμενου γενικά, περί δικαίου αισθήματος[7].
Η δικαιοσύνη φέρεται να είναι ανεξάρτητη λειτουργία του κράτους και στη λειτουργία της δεν επιτρέπονται επεμβάσεις από οποιαδήποτε άλλη λειτουργία και δη την πολιτική ηγεσία, που ασκεί μεν την εκτελεστική λειτουργία, αλλά εποπτεύει αυτήν, διατηρώντας τα όργανά της ασυλία έναντι αυτής[8].
’’Βικιπαίδεια’’
